W praktyce trychologicznej, podczas prawidłowo przeprowadzonej konsultacji trychologicznej bardzo ważną częścią tej konsultacji jest zaproponowanie odpowiednich dodatkowych badań diagnostycznych.
Pomagają one poszukać przyczyny wypadania włosów, leżącej po stronie organizmu, a także, jeśli to potrzebne nawiązać współpracę z odpowiednim lekarzem np. endokrynologiem, diabetologiem lub innym specjalistą.
Wyniki badań wskazujące na niedobory pewnych mikro lub makroelementów mogą również pomóc skorygować te niedobory za pomocą odpowiedniej diety lub suplementacji.
Proces diagnostyczny składa się z etapów :
- przedanalitycznego (skierowanie, pobranie, wysłanie próbki do laboratorium )
- analitycznego (oznaczanie parametrów)
- postanalitycznego wydanie i interpretacja wyników)
Na każdym z wymienionych etapów możliwe jest niestety popełnienie błędu, jednak najwięcej błędów wpływających na parametry badania i możliwość błędnej diagnozy popełnianych jest na etapie przedanalitycznym.
Wynika to zwykle z faktu że niewiele osób tak naprawdę wie jak prawidłowo przygotować się do badań i jakie czynniki mogą wpływać na wynik badania.
W związku z tym powinniśmy wiedzieć jak przygotować się do badania, aby ryzyko uzyskania błędnych wyników było jak najmniejsze.
Najważniejsze czynniki wpływające na jakość uzyskiwanych wyników:
- Godzina pobrania próbki
Zwykle zalecane jest, aby pobranie następowało w godzinach porannych, nie tylko dlatego że wtedy najłatwiej jest nam być na czczo
Wiele substancji w naszym organizmie wydzielanych jest różnie w zależności pory dnia, wysiłku, stresu, niektóre są wydzielane wg od rytmu dobowego, (np. hormony).
Stężenie hormonów między innymi np. TSH zmienia się wraz z porą dnia, natomiast normy określające ich prawidłowe stężenie odnoszą się do godzin porannych. Różnica w stężeniach tego hormonu między godzinami rannymi (najniższe) , a wieczornymi (najwyższe) może być dość znaczna, dlatego pobranie próbki krwi do badania np. tuż przed samym południem może spowodować uzyskanie błędnego wyniku i skutkować niepodjęciem odpowiedniego postępowania.
Następnym hormonem dla którego pora pobrania jest bardzo ważna jest kortyzol. Jego stężenie we krwi jest najwyższe po ok 1,2 godzinach od wstania (jeśli wstajemy wypoczęci i niezestresowani) 😉 . Dlatego własnie pobranie próbki około tej pory, kiedy jego stężenie we krwi jest najbardziej istotne diagnostycznie ma takie duże znaczenie.
Dobowe wahania ilości we krwi wykazuja także takie mikro i makroelementy jak: żelazo, fosfor, potas,cynk,miedź..
Poranna pora pobrania krwi jest ważna również w związku z tym, że na takie badania musimy wybierać się na czczo ponieważ jest to bardzo istotne przy oznaczaniu glukozy, profilu lipidowego, albuminy, oraz enzymów wątrobowych jak AST, ALT, ALP,HDL .
2. Przerwa między posiłkami
Aby badania mogły być przeprowadzone prawidłowo pamiętać należy, że przerwa od ostatniego posiłku powinna wynosić ok 12 godzin. Dobrze byłoby, by był on lekkostrawny. Jeżeli mamy mieć oznaczany profil lipidowy czyli cholesterol, nasz ostatni posiłek przed badaniem nie powinien zawierać nabiału.
Mniejsza ilość białka w takim posiłku ma znaczenie także w oznaczaniu triglicerydów.
Zbyt bogata i tłusta kolacja przed badaniem może zaburzać oznaczanie poszczególnych frakcji cholesterolu i dawać fałszywe wyniki.
Jednak na badania nie powinniśmy udawać się po przerwie dłuższej niż 14 godzin, a w dniu poprzedzającym badanie, oprócz lekkostrawnej kolacji powinniśmy trzymać się typowej dla naszego trybu życia diety.
Czy wiecie że:
pobranie krwi bez zachowania odpowiedniej przerwy po ostatnim posiłku może spowodować że surowica krwi stanie się mętna i niemożliwe będzie wykonanie badania?
Może się również zdarzyć, zwłaszcza po obfitym posiłku że poziom lipoprotein będzie tak wysoki że pojawi się zjawisko tzw. chylomikronemii, czyli widocznego gołym okiem w probówce kożuszka tłuszczowego.
Rano w dniu badania nie możemy także spożywać kawy, nawet bez żadnych dodatków.
Wypicie niewinnej filiżanki kawy, może zaburzyć oznaczenie magnezu gdyż obniża jego poziom we krwi, ale wpływa także na poziom glukozy, kwasów żółciowych (zafałszowane stężenie bilirubiny), obniża cholesterol.
Warto za to wypić szklankę wody gdyż dobrze nawodniony organizm ułatwia pobieranie krwi, które trwa krócej i rzadziej dochodzi do przedwczesnego krzepnięcia , co uniemożliwia oznaczanie większości parametrów.
3. Witaminy, zioła, suplementy
Ważną kwestia jest także to , by wszystkie leki, o ile to oczywiście możliwe i lekarz nie zaleci inaczej, zażywać dopiero po pobraniu krwi.
Substancje takie jak zioła, witaminy, suplementy powinniśmy odstawić nawet na 4, 5 dni przed badaniem, tak aby nie zaburzały wyników badań.
4. Alkohol
Do wskazań przed badaniem należy również unikanie alkoholu i to nawet na dwa dni przed badaniem.
Poziom GGTP wzrasta krótko po spożyciu alkoholu i może utrzymywać podwyższone wartości nawet do 14 dni. Ciekawostka jest że oznaczenie to stosuje się często w terapii uzależnień jako czynnik monitorujący abstynencję.
Musimy jednak pamiętać że osoba kierująca nas na badania może zalecić inne przygotowanie się do testów i w takim przypadku należy zastosować się jej wskazówek.
5. Wysiłek fizyczny
Następnym ważnym czynnikiem,który może wpłynąć na wyniki badań laboratoryjnych jest wysiłek fizyczny.
Nie warto zmieniać drastycznie naszych przyzwyczajeń, ważne aby w dniu, a nawet tygodniu poprzedzającym badanie nie zwiększać jego ilości w sposób znaczny.
Wysiłek fizyczny bezpośrednio przez pobraniem może spowodować zgęstnienie krwi, ponadto organizm zużywając więcej energii doprowadzi do spadku glukozy i tróglicerydów.
Przy powstających „zakwasach” czyli mikrouszkodzeniach w mięśniach enzymy obecne w komórkach mięśniowych LDH, AST CPK wzrastają w surowicy krwi.
W niektórych wypadkach pod wpływem większego wysiłku fizycznego, zwłaszcza u osób początkujących organizm może zareagować ogólnoustrojowa reakcją zapalną, co spowoduję wzrost liczby białych krwinek i OB .
6. Stres
Mówiąc o czynnikach mających wpływ na parametry badań z krwi nie można pominąć czynnika jakim jest stres.
Bardzo niekorzystnie działa na nasz organizm zarówno stres długotrwały, jak i ostry nagły.
Pod wpływem stresu zwiększa się poziom wielu hormonów ma także wpływ na poziom: glukozy, insuliny, wazopresyny, albuminy, fibrynogenu, cholesterolu, itd.
7. Inne czynniki
Niektóre parametry krwi mogą ulec wahaniom nawet pod wpływem nagłej zmiany pozycji ciała, np w warunkach gdy pacjent jest długotrwale „leżący” i nagle musi zmienić pozycję na stojącą. Może to spowodować wzrost parametrów wapnia, białka, hematokrytu, cholesterolu, liczby krwinek itp. Zjawisko to spowodowane jest przemieszczaniem się płynów z łożyska naczyniowego do przestrzeni śródtkankowej.
Duże znaczenie przy badaniach u kobiet ma dzień cyklu hormonalnego,szczególnie przy oznaczaniu hormonów płciowych. Przygotowując się do takich badan powinnyśmy pamiętać w którym dniu cyklu jesteśmy oraz skonsultować się wcześniej z lekarzem kierującym w jakim dniu cyklu powinnyśmy udać się na takie badanie.
Warto unikać pobierania krwi w trakcie miesiączki nie tylko przy oznaczaniu hormonów, ale także innych paramatrów, gdyż może ona znacznie wpłynąć na wynika badania np żelaza
Wyniki badań.
Najczęściej na sprawozdaniu z badań zamieszczane są tak zwane wartości referencyjne, czyli normy, są to średnie parametry dobrane na podstawie badań daną metodą próbki populacji zdrowych osób.
Każda metoda oznaczania parametrów posiada swoje własne wartości referencyjne, które mogą różnić się między sobą, dlatego nie jest wskazane porównywanie tych samych badań pochodzących z różnych laboratoriów
Pamiętajmy, że zawsze warto skonsultować wyniki badań z kompetentną osobą, ponieważ zdarza się że wyniki mieszczące się w tak zwanych normach mogą już wskazywać na jakieś niewielkie skłonności do zaburzeń, ale także wyniki poza tzw normami wcale nie muszą jednoznacznie wskazywać na stan chorobowy.
Komentowanie jest wyłączone.
